Sarı Hoca

            MEHMED RUHİ EFENDİ

                         ( SARI HOCA)

 HİZMETE ADANMIŞ BİR ÖMÜR

             Ömer Faruk Dinçel

               Tarih Öğretmeni

            Sarı Hoca lakabıyla anılan Mehmet Ruhi(Turan) hocaefendi,1899 yılında İnegöl’de dünyaya gelir.Ataları aslen Saray Bosnalı olup,babası Durak Begoviç soyundan Süleyman Bey’in oğlu Derviş Selim Bey’dir.

            1877-78 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında ailesi Anadolu’ya gelip Bursa’nın İnegöl İlçesine yerleşir.Babası Derviş Selim Bey’in İnegöl’e geldiğinde hanımı vefat eder.Bu olaydan sonra Derviş Selim Bey yine Bosnalı olan  Çarıkçı Salih Ustanın kızı Habibe ile evlenir.1899 yılında Habibe Hatundan Mehmed Ruhi dünyaya gelir.Mehmed Ruhi’nin babası İnegöl’de saatçilik mesleğini yapar.

Küçük Mehmed Ruhi,ilk olarak İnegöl’de Murat Hoca’nın oğlu Ahmet Hoca’dan temel dini bilgileri öğrenir.

Bir gün dükkanlarının önünde bir hırsızlık olayı olur.Bu olaydan sonra tasavvuf ehli olan babası Derviş Selim Bey;”Buralarda durulmaz artık”diyerek 1905 yılında Orhaneli’ye hicret eder.Küçük Mehmed Ruhi henüz 6 yaşındadır.Çocukluğu ve gençliği Orhaneli’de geçer.  

Mehmed Ruhi,Orhaneli’de önce ibtidaiyi bitirdikten sonra yine ilim tahsili için Orhaneli’de bulunan medreseye gider.Hafız Ali Efendi’den ders alır ve bir yıl zarfında Kur’an-ı Kerimi ezberleyerek hafızlığını bitirir.15 yaşına kadar medrese tahsiline devam eder fakat I.Dünya Savaşının çıkması üzerine eğitimine ara vermek zorunda kalır.Zira yaşı gelen medrese talebeleri askere alınmaya başlar.Mehmed Ruhi de yaşı tutmadığından askere gitmez,kendi kendine ilim tahsil etmeye başlayıp çeşitli fıkhi ve tasavvufi kitapları okur.Hacı Yusuf’tan da tasavvufi bilgiler öğrenir.İki yıl sonra 17 yaşında iken Fatih müderrislerinden olan Murat oğlu İbrahim’in başkanlığındaki bir heyet tarafından imtihana tabi tutulur.İmtihanı başarıyla geçer ve böylece icazet almış olur.

Mehmed Ruhi,askerliğini Bursa’da yapar.Askerlik bitiminde Büyükorhan merkez camiinde görev alır ve imamlığa başlar.Hem gençlere hem de ihtiyarlara kur’an ve dini bilgiler öğretir,halka da vaaz-ı nasihat eder.Babasının vasiyeti üzerine talebe yetiştirmeye büyük önem verir.

Muhsine hanımla 16 yıl süren bir evlilik yapar.İlk hanımından 6 çocuğu dünyaya gelir.ilk hanımı vefat ettiğinde çocuklarına valideleri bakar.1939 yılında Büyükorhan’dan ayrılarak Balıkesir’in Dursunbey ilçesine yerleşerek Mollaoğlu Camiinde imamlığa devam eder.Mehmed Ruhi,Dursunbey’de Hacı Mehmed Hocanın kızı Hatice ile ikinci evliliğini yapar.Bu evlilikten de 4 çocuğu dünyaya gelir.

Mehmed Ruhi,halk arasında “Sarı Hafız Hoca” adıyla anılmaya başlanır.Dursunbeyin başta Bayıryüzü Güney, Karyağmaz ve Delice köylerinde bir çok talebe yetiştir.1951 yılında Balıkesir’de vaaz vermeye başlar.Resmi belgesi olmadığından şikayet konusu olur ve Ankara’ya çağrılır.Burada Diyanet İşleri Başkanlığınca imtihan edilir.İmtihanı geçer.Kendisine Diyanette çeşitli makam ve mevkiiler ihsan edilir fakat O kabul etmeyip talebe okutmaya ve yetiştirmeye devam eder.Kütahya’nın Bölcek köyünde de imamlık yapar ve burada da bir çok talebe okutur.Yetiştirdiği talebelerle birlikte insan eğitimine çok büyük önem verir.İzmir’den Kütahya’ya kadar olan bölgede binlerce talebe yetiştirmiş olup halen halk arasında hayırla yâd edilmektedir.

Mehmed Ruhi Efendi(Sarı Hafız Hoca),1981 yılında Ramazan ayında vefat etmiştir.Allah(cc) kendisinden razı olsun.